"เจ้าแห่งวิมานฉิมพลี"

       ธนบัตรไทยมีภาพอมนุษย์ที่สำคัญอยู่ ๑ ตัว คือครุฑ ในทางศิลปกรรมไทยจัดว่าครุฑเป็นอมนุษย์จำพวกกึ่งเทพกึ่งสัตว์ ตามคติโบราณสืบเนื่องมาจากศาสนาพราหมณ์ถือว่าครุฑเป็นใหญ่ที่สุดในบรรดานกทั้งหลาย มีรูปร่างลักษณะครึ่งนกครึ่งคน คือมีหัว ปีก เล็บ และปากเหมือนนกอินทรี ตัวและแขนเหมือนคน หน้าขาว ปีกแดง ตัวเป็นสีทอง หน้าตาท่าทางดุร้าย สวมมงกุฎยอดน้ำเต้า สวมสร้อยคอ พาหุรัด ทองกรและกำไล นุ่งผ้าชายเฟือยมีห้อยหน้า ไม่สวมเสื้อ  ครุฑอาศัยอยู่บนต้นงิ้ว ส่วนพญาครุฑอาศัยอยู่บนวิมานสวยงามชื่อว่า “วิมานฉิมพลี”  ครุฑเป็นนกที่บินได้เร็วไม่มีสัตว์อื่นเทียบ คือบินได้กวักละโยชน์ ที่อยู่อาศัยเป็นสถานที่ลี้ลับยากที่ใครจะไปได้ถึง มีฤทธานุภาพมาก ตามคติพราหมณ์ที่ตกมาถึงไทยเชื่อว่าพระมหากษัตริย์คือพระผู้เป็นเจ้าอวตารลงมาเกิดเพื่อปราบทุกข์เข็ญ ครุฑเป็นพาหนะของพระนารายณ์จึงได้รับการยกย่องโดยนำมาทำเป็นภาพเขียน ปั้น หรือแกะสลัก ตามจินตนาการของช่าง ใช้ประดับตามวัด สถานที่สำคัญของทางราชการ สิ่งของเครื่องใช้สำหรับพระมหากษัตริย์ สิ่งของของแผ่นดิน เช่น รถหลวง เรือหลวง หนังสือสำหรับของทางราชการ 

       ส่วนสาเหตุที่มาของครุฑจับนาคนั้น ตามตำนานกล่าวว่าสัตว์ ๒ จำพวกนี้เป็นอริกันมาช้านาน มีเรื่องวิวาทกันเนือง ๆ จนในที่สุดนาคเป็นฝ่ายแพ้ตกเป็นอาหารของครุฑ  ภาพครุฑจับนาคได้สืบกันมาจนเป็นประเพณี ต่อมาสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ได้รับพระบรมราชโองการจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวให้เขียนภาพครุฑขึ้นใหม่ เนื่องจากทรงเห็นว่าครุฑจะไปไหนก็ต้องหิ้วนาคซึ่งเป็นอาหารไปด้วย ดู “ตะกรามเต็มที” จึงเปลี่ยนให้มือกางอยู่ในท่ารำตามแบบครุฑนารายณ์ทรงของเขมร ซึ่งเป็นที่พอพระราชหฤทัย และโปรดให้ทำขึ้นใช้ประทับประจำพระปรมาภิไธย


• อยากได้ของดี แกลเลอรี่ 100 ล้าน

• อาจารย์ เก้า มี!